Huế Cố đô vốn nổi tiếng với nhiều đặc sản nức lòng du khách thập phương, trong đó phải kể đến quả Thanh trà Huế. Là món quà quê gây thương nhớ không chỉ những người con cố đô tha hương mà cả với du khách du lịch. Bởi hương vị thơm ngát, ngọt thanh, được chế biến thành nhiều món ăn ngon hấp dẫn. và cũng có nhiều tác dụng trong chăm sóc bảo vệ sức khỏe.
Bạn hãy cùng Giảng viên, Dược sĩ Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về loại quả tiến vua này nhé!
- Chu sa – Vị thuốc y học cổ truyền có thành phần từ khoáng vật
- Lá Tía tô đất cùng với Lợi ích không ngờ từ nó
- Công dụng của Tinh dầu quýt và những điều bạn cần biết
Thứ quả đặc sản Thanh trà Huế – với hương vị thơm ngọt, thanh mát
1. Giới thiệu đặc điểm về quả Thanh trà xứ Huế
Tên gọi khác: Cây vú bò, cây Xoài rừng, Thanh Trà…
Tên khoa học: Bouea oppositifolia – Thuộc họ Đào lộn hột – Anacardiacear
1.1. Mô tả thực vật:
Là loại cây gỗ lơn, nhánh không có long
Lá mọc đối, có mũi nhọn, phiến lá dai, mép nguyên,.
Hoa nhỏ mọc thành chùm ngắn mọc ở nách lá hay ở ngọn. Hoa có 3-5 lá đài, 3-5 cánh hoa mập, 3-5 nhị. Có mùi hương thơm. Mùa ra hoa tháng 3 -5. Và mùa quả từ tứ 7-9
Quả chỉ nặng từ 0.6 – 1 kg có vỏ màu vàng nắng, không xanh, cùi rất thơm và tép bưởi có màu vàng trong.
1.2. Thanh trà Huế là quả gì? Trồng ở đâu?
Theo Giảng viên Cao đẳng Dược cho biết: Là một giống cây bưởi đất Bắc, khi đến Huế, Thanh trà nhờ vào chất đất phù sa, nước sông Hương và thời tiết khắc nghiệt nơi đây đã tạo nên vị ngọt thanh không lẫn vào đâu. Cây được trồng ở nhiều nơi ở Huế. Nhưng nhiều nhất là vùng Thủy Biều do nằm cạnh sông Hương, hằng năm cứ vào mùa lũ về mang theo phù sa bồi đắp cho hàng trăm gốc thanh trà, vì thế mà Quả Thanh trà ở xứ vùng này nổi tiếng ngon ngọt. Giống bưởi Đoan Hùng, bưởi Phúc Trạch, bưởi Năm Roi, Thanh trà Huế có vị ngọt không thưa kém gì bưởi ở vùng đó..
So với các loại bưởi khác Thanh trà Huế có hình dáng nhỏ hơn, quả thon giống quả lê và có hương vị đặc trưng rất riêng. Một quả thanh trà Huế chỉ nặng từ 0.6 – 1 kg có vỏ màu vàng nắng, không xanh, cùi rất thơm và tép bưởi có màu vàng trong.
Một số nơi trồng nhiều bưởi Thanh Trà điển hình như các vùng Thủy Biều (Thành phố Huế), Hương Vân (thị xã Hương Trà), Phong Thu (huyện Phong Điền), Dương Hòa (thị xã Hương Thủy). Trong đó, Thanh trà vùng Thủy Biều được đánh giá là thơm ngon hơn cả.
Ngoài ra loài cây này được phân bố ở nhiều nước ở khu vựa Đông Nam Á như: Thái lan, Là, Campuchia, Myanma, Indonexia và Đảo Hải Nam. Cây mọc hoang nay được người dân trồng lấy trái ăn, làm cảnh và đông Đông y được làm nhiều bài thuốc chữa bệnh.
Cây được trồng bằng cách ghép nhánh; Từ lừ lúc trồng đến khi có quả thì phải mất 3-5 năm.
2. Bộ Phận dùng:
Quả và Lá – Fructus et Folium Boueae Oppositifoliae
3. Thành phần hóa học:
Quả chứa nhiều beta carotene và các chất có hoạt tính chống oxy hóa, Ngoài ra còn chứa vitamin C, vitamin B, các acid amin, enzyme, bioflavonoids, giàu khoáng chất như kali, magiê, crôm,..
4. Thanh trà Huế có tác dụng gì?
Không chỉ là một loại quà ngon, Quả Thanh Trà còn mang lại nhiều công dụng tuyệt vời tốt cho sức khỏe.
Theo Đông y, tất cả các bộ phận từ vỏ, cùi, thịt của nó đều có tác dụng tốt cho sức khỏe.
Do có vị ngọt, tính mát, không độc. Nên có tác dụng chữa trị ho, Kiện tỳ, giải rượu.
– Hạt chứa chất béo, có tính ấm, vị đắng, có tác dụng chữa trị sa đìn đau thoát vị bẹn.
– Lá có mùi thơm, vị đắng, the, tính ấm, có tác dụng tán hàn, tán khí, giải cảm, tiêu thực, hoại huyết, tiêu sưng, trừ đờm, tiêu viêm.
– Thịt (tép bưởi Thanh trà) có vị thanh mát nên rất tốt để trị ho và giải rượu.
– Vỏ quả ngoài chứa lượng tinh dầu lớn lại có vị cay và tính ấm có tác dụng bảo vệ thành mao mạch, giảm tính thấm, giúp cho mao mạch đàn hồi và bền vững hơn. để kích thích lỗ chân lông phòng trị bệnh hói đầu hay rụng tóc, dùng vỏ ngoài quả xoa lên da đầu
– Tinh dầu Thanh Trà thường dùng để hóa đờm, trị ho, cảm cúm, tiêu hóa và giảm đau.,
Thanh trà Huế được chế thành nhiều bài thuốc Đông Y
5. Một số bài thuốc hay có Thanh trà tham gia chữa bệnh:
1. Thanh trà hỗ trợ tốt cho người bệnh tiểu đường
Theo tin tức y dược một số nghiên cứu kết quả cho thấy trong quả có chứa một hàm lượng insulin lớn, nên có tác dụng hỗ trợ chữa trị rất tốt bệnh tiểu đường vào cao huyết áp.
2. Thanh trà Huế hỗ trợ giảm cân
Với hàm lượng lớn là chất xơ và nước, nên ăn vào sẽ mang đến cảm giác no lâu giúp hạn chế ăn vặt hay nạp tinh bột vào người. Nhờ đó, nó hỗ trợ giảm cân tốt. ta có thể giữ vóc dáng với cân nặng vừa phải hoặc Ngoài ra, hàm lượng vitamin C có trong quả còn giúp tăng cường sức đề kháng và nuôi dưỡng làn da trẻ khỏe mạnh.
3. Chữa trị ho nhiều, đàm khí nghịch:
Dùng tép quả 100g, mật o¬ng 30ml, rượu gạo 15ml, chưng cách thủy cho chín nhừ, mỗi ngày ăn 1 lần.
4. Chữa trị Hôi miệng, giải rượu:
100g Tép Thanh trà, nhai nuốt dần dần.
Dùng 1 quả Thanh Trà ép lấy nước, thêm Trần bì 10g, gừng tươi 6g, thêm đường đen lượng vừa, nấu chung,
ngày dùng 1 liều, dùng 5 ngày liền.
5. Chữa trị Trẻ đau trướng bụng hay ăn không tiêu dẫn đến tiêu chảy:
Làm mức Thanh trà 15g bằng cách : Đem vỏ rửa sạch, cạo bỏ lớp ngoài, cắt thành từng khúc, dùng nước
nóng nấu một lát, vắt nước, ngâm đường trong 1 tuần.
Lấy nước mứt nuốt dần,ngày dùng 3 lần, dùng liền 5 ngày.
6. Chữa trị Say tàu xe hoặc rối loạn tiêu hóa, miệng nhạt buồn nôn do cảm:
Mứt Thanh trà 30-60g, nhai nuốt dần.
7. Chữa trị Đau khớp hay té ngã sưng đau:
Dùng vỏ tươi 250g, Củ gừng tươi 30g, đem bằm nhuyễn, đắp ngày tại chỗ đau, ngày thay 1 lần.
8. Chữa trị Dị ứng ngoài da , mẩn ngứa không rõ nguyên nhân:
Thanh trà 1 trái, cắt bổ nguyên quả, nấu lấy nước thoa rửa tại chỗ, ngày làm 3 lần
Hoặc có thể ăn 60g, ngày 3 lần.
9. Chữa trị sa đì, Thoát vị bẹn
Dùng Hạt Thanh trà 15g, băm nhuyễn nấu nước uống, uống 1 lần/ngày vào sáng và chiều.
10. Chữa trị Bong gân, chấn thương, sưng khớp do lạnh,:
Theo giảng viên Cao đẳng Y dược TPHCM cho biết: Lá Thanh trà dùng không cần kể liều lượng,đem nướng chín lên để nắn, xoa bóp
Hoặc đem nấu nước xông và ngâm tại chỗ
Quả Thanh trà vốn là đặc sản tiến Vua ở vùng Thủy Biều – Thừa Thiên – Huế. Ở đây có cả một lễ hội tái hiện lại cảnh “Thanh trà tiến vua” Là quả đặc sản thơm ngon, thanh mát mà bất cứ ai ăn rồi cũng phải lưu luyến Và cũng có nhiều tác dụng trong chăm sóc sức khỏe con người.
Nếu có du lịch đến Huế, bạn nhất định phải thưởng thức, không được bỏ qua loại trái cây này và cũng đừng quên mua về làm quà nhé. Sẽ là một chuyến đi thú vị, bạn vừa được thưởng thức đặc sản vừa được khám phá nét những nét đẹp cố đô Huế lịch sử ngài năm và được biết về tác dụng chữa bệnh của loại trái cây được tiến vua một thời. /.
DsCKI. Nguyễn Quốc Trung
XEM THÊM: THUOCVIET.EDU.VN