Thuốc Việt
Loading...
Rau dớn không phải là loại rau quá phổ biến nhưng cũng khá quen thuộc với một số người dân vùng miền núi. Các món chế biến từ rau Dớn đã thu hút được rất nhiều thực khách gần xa. Không những tạo ra nhiều món ăn ngon, rau Dớn còn là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền.
- 6 CÁCH CHÁNH NIỆM CÓ THỂ CẢI THIỆN CUỘC SỐNG HÀNG NGÀY CỦA BẠN
- Vị thuốc chữa bệnh phụ nữ – Bạch đồng nữ
- Làm đẹp chăm sóc da bằng cách sử dụng dầu dừa
Rau Dớn
Hãy cùng Dược sĩ trường Cao đẳng y dược Pasteur khám phá về loài cây này qua bài viết sau.
1.Mô Tả đặc điểm chung Dược Liệu
Tên gọi khác: Dớn Rừng, Dớn Nhọn, Ráng Song, Quần Rau
Tên khoa học: Diplazium esculentum. Họ: Athyriaceae.(Rau dớn)
1.Mô tả đặc điểm thực vật:
- Rau dớn có thân rễ nghiêng ngắn và mọc thẳng, cao khoảng 0.5 – 1m.
- Có lá kép lông chim 1 lần (lá non) hay 2 lần (lá già) hình mũi mác rộng, nhọn mũi.
- Lá mọc so le gồm nhiều lá chét khoảng 10-16 cặp mọc cách lên dần, các lá chét trên không có cuống, các lá chét dưới có cuống.
- Rễ đen mập ở bề mặt dưới. Cuống lá dài 25-30cm, có lông bao phủ suốt chiều dài, phiến dài 30 – 45cm, rộng 10 -15cm.
- Rau Dớn nhìn bề ngoài gần giống với cây dương xỉ, nhưng kích thước có phần nhỏ hơn.
- Rau rớn với cành dài và lá nhỏ xòe ra xung quanh như tán ô. Đầu lá cong như móc câu trong đó những lá non thì vươn thẳng lên, thân hình rất bụ bẫm, phần trên lại uốn như vòi voi.
2.Phân bố, thu hái, chế biến
1.Phân bố – Thu hái
Theo Ds.CKI. Nguyễn Quốc Trung Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Là cây thảo, thuộc một loài dương xỉ có nguồn gốc từ châu Á. Rau Dớn, được phân bố trong các khu rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới, sống rải rác từ bờ biển đến sườn núi, một số thậm chí sống trong vùng lân cận của miệng núi lửa và dọc hai bên bờ sông trong lớp đất giàu hữu cơ.
Rau dớn có thể phát triển từ độ cao hơn 1000m – 1600m. Cây sinh trưởng tốt ở những vùng có khí hậu ẩm mát của vùng núi, cây có thể chịu đựng được nhiệt độ thấp kéo dài. Ở Việt Nam, thảo dược phân bố khắp các tỉnh miền núi như Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai, Cao Bằng, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Quảng Nam, Quảng Ngãi,… mùa lá non tập trung vào tháng 3 – 5.Hàng năm,mỗi khóm nhỏ chỉ mọc lên khoảng 1 – 3 lá mới.
Ngoài ra rau dớn còn phân bố ở một số quốc gia trên thế giới như Đài Loan, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Thái Lan, Lào, Campuchia, Malaysia, Indonesia,….
2.Chế biến
- Lá Rau dớn dùng tươi để sắt hoặc giã dập để làm thuốc.
- Phơi khô Rau dớn để sắc nấu lấy nước chữa bệnh.
- Rau dớn được chế biến thành các món ăn để trị bệnh.
3.Bộ phận sử dụng
Toàn cây đều được dùng làm thuốc.
4.Thành Phần Hóa Học Của Rau dớn
Rau Dớn chứa 86% là nước, 8% hydratcarbon, chủ yếu là celulose, 4% protid, các hợp chất acid protocatechic, acid phenolic và acid syringic..
Tác Dụng Dược Lý Của Rau dớn
Theo y học cổ truyền: Rau Dớn là loại rau có tính mát.
Công năng, chủ trị
Loại Rau Dớn này thường được dùng trong các bữa ăn hàng ngày. Lá non thường được luộc, xào, nấu canh hoặc ăn sống, làm nộm. Tuy nhiên thì không phải ai cũng biết tác dụng của rau dớn.
Về mặt thuốc, rau dớn được dùng làm thuốc bởi các bộ phận dùng sau:
– Rau Dớn phơi khô sắc nước uống giúp lợi tiểu, giải nhiệt, chống táo bón hiệu quả. Bên cạnh còn chữa được các bệnh lý thường gặp như cảm, ho viêm họng. Thảo dược như là vị thuốc giảm đau, giúp đẩy lùi các cơn đau âm ỉ do bệnh lý viêm đại tràng, giúp dễ ngủ và ngủ sâu hơn.
– Nước sắc lá của loại râu này được dùng làm thuốc bổ cho phụ nữ sau khi sinh.
– Lá non loài rau này được ăn như một loại rau ăn lá, sống hoặc nấu chín; hoặc là một thành phần trong món salad hoặc món nấu hầm.
– Nước sắc của thân rễ và lá non của thảo dược này dùng chữa trị ho ra máu và ho.
Ngoài ra Rau dớn còn dùng để điều trị, đau đầu, đau nhức, viêm da, sởi, ho, vết thương, kiết lỵ, sưng tuyến, đau răng và tiêu chảy, tẩy giun sán, giảm đau, chống viêm, chống oxy hóa, kháng khuẩn và các hoạt động gây độc tế bào.
5.Liều Dùng, Cách Dùng Của Rau dớn
Cách dùng, liều dùng và thời gian sử dụng Rau dớn là khác nhau đối với các mục tiêu khác nhau trong y học dân gian.
Loại rau này được biết đến trong nhiều món ăn, đặc biệt là các món ăn Việt Nam. Và thảo dược cũng được tiêu thụ ở dạng thô để chế biến thành các món ăn ngon, đặc sản.
Một số cách chế biến Rau dớn:
- Rau dớn ăn sống.
- Rau dớn luộc.
- Rau dớn xào tỏi.
- Nộm Rau dớn.
- Rau rớn xào thịt tôm.
- Lẩu Rau dớn.
1.Rau Dớn luộc:
Rau Dớn vừa hái về còn tươi ngon mà luộc lên rồi chấm với nước mắm thì không gì đậm đà bằng. Trước khi luộc nấu, nên ngâm rửa rau với nước muối pha loãng để diệt trứng côn trùng bám vào lá.
Để rau không bị nhũn và nhớt, Không nên luộc quá chín, mất đi hương vị của nó. Do đó khi nước vừa sôi lên, nhanh tay thả rau vào đảo đều rồi vớt ra ngay để ráo, rau không chỉ một màu xanh rất bắt mắt mà vẫn giữ được độ giòn ngon.
Rau Dớn luộc
2.Rau Dớn trộn với tôm thịt
Nên sử dụng tôm sông để có được độ tươi ngon. Tôm và thịt heo ba chỉ thái hạt lựu ướp cùngvới hành tím băm nhỏ, bột ngọt, tiêu trộn, nước mắm, đều lên, để khoảng vài phút cho ngấm.
Rồi phi hành lên thật thơm rồi cho tôm thịt đã chuẩn bị bên trên cho vào xào chín. Khi thịt tôm đã chín và thấm đều gia vị, thì mới cho rau vào chảo đảo đều. Trước khi cho vào trộn cũng rau cần luộc sơ qua. Bày ra đĩa, để món rau rừng hấp dẫn và thơm bùi hơn, cần rắc lên trên bề mặt ít lạc rang.
3.Món rau Dớn xào
Chọn Rau Dớn tươi non rửa sạch, trụng sơ qua với nước sôi và vớt ngay ra để ráo. Phi tỏi thơm cho vào chảo rồi cho số rau Dớn vào đảo đều năm phút và bắc xuống.
Rồi Nêm gia vị: muối, đường, bột ngọt, tương ớt, hạt tiêu, nước chanh tươi, lạc rang giã dập,… cho vừa khẩu vị và gắp ra đĩa.
Ngoài món Dớn xào tỏi, còn có thể xào chung rau với thịt lợn, thịt bò … thì đừng quên rắc thêm ít hạt tiêu thơm mang hương vị rất đặc trưng của rừng núi.
4.Rau Dớn nộm
Theo tin tức y dược nộm rau này là món ăn bản sắc của người Thái ở Lai Châu, Tây Bắc. Món này được người Thái gọi là “pắc cút”.
Để làm được món nộm rau Dớn vừa ngon, vẫn mang hương vị đặc trưng, thường chỉ hái những ngọn rau Dớn cong non, lá bánh tẻ,đem rửa sạch, phơi nắng cho tái đi.
Rồi cho rau Dớn vào chõ xôi để đồ lên, sau khoảng 20 phút. giúp rau chín và giữ được màu xanh. Với món nộm rau phải đồ chứ không nên luộc để giữ nguyên vị bùi bùi, ngọt ngọt của món nộm.
Khi rau đã được đồ chín, bỏ rau vào đĩa to, cho thêm rau thơm, ớt, tỏi,gừng, nước chanh tươi, mì chính và muối trắng trộn đều lên. Để cho thấm đều gia vị khoảng 5 phút, sau đó cho lạc rang giã nhỏ vào là có thể ăn ngay được.
Nếu có dịp bạn đến với Lai Châu, nên ăn thử món nộm rau Dớn để tận hưởng vị ngon đậm chất nguyên sơ của vùng cao này.
Vốn là loại rau rừng mọc tự nhiên do nhờ có vị ngon riêng biệt và những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe, loài rau Dớn này ngày càng trở thành món ăn được nhiều người ưa thích.
Với bài viết trên đã cung cấp cho bạn đầy đủ thông tin về loài cây này, bên cạnh đó bạn có thể áp dụng một số cách chế biến đã được gợi ý để làm ra món rau Dớn thơm ngon cho gia đình cùng thưởng thức nhé.
Món rau Dớn nộm
6.Bài Thuốc chữa bệnh Có Rau dớn
1.Chữa trị cầm máu, làm lành vết thương
Lá rau dớn non (50g) rửa sạch giã nhỏ, đem đắp lên vết thương có tác dụng cầm máu, làm liền vết thương.
2.Chữa trị sốt rét, hen suyễn, đau bụng, kiết lỵ
Chuẩn bị 20g thân rễ rau đã cắt bỏ rễ con, đem rửa sạch, thái nhỏ, sắc với 200 ml nước còn 50 ml.Uống trong ngày chia ra uống làm 2 lần dùng chữa bệnh sốt rét, Dùng liên tục 7 – 10 ngày cho một đợt điều trị.Bài thuốc này còn có các tác dụng như hạ sốt,chữa trị bệnh hen suyễn, đau bụng,tiêu chảy, kiết lỵ.
3. Chữa trị bỏng
Lấy Lá non rau dớn100g, 100g ruột quả bí ngô, cả hai thứ dùng tươi giã nát, đắp chữa bỏng.
4.Chữa trị ghẻ nhọt, nhiễm trùng
Dùng lá non rau dớn giã nhuyễn để chữa trị nhọt, ghẻ, nhiễm trùng da cho trẻ sơ sinh.
7.Lưu ý khi sử dụng Rau Dớn
Rau dớn là loại rau rừng hoang dại, là loại thực phẩm khá lành tính và an toàn khi sử dụng.
Tuy nhiên ta cũng cần lưu ý một số điều sau:
– Hiện tại vẫn chưa ghi nhận các trường hợp ngộ độc khi ăn rau dớn nhưng Lá rau dớn non có thể chứa lượng nhỏ các độc tố dương xỉ nên bạn cũng nên cẩn thận khi dùng.
– Là loại thường mọc tự nhiên nên thường sẽ không có thuốc trừ sâu và phân bón hóa học. Tuy nhiên bạn vẫn cần rửa thật kỹ Rau trước khi ăn để tránh các loài ký sinh trùng còn bám trên lá rau.
Theo giảng viên Cao đẳng Dược Hà Nội cho biết: Hiện nay, rau dớn được khá nhiều người ưa chuộng, đây là loại rau được xem như đặc sản tại các quán nhậu hay thậm chí là các nhà hàng lớn. Dớn rừng đang dần được chú trọng trong các thực đơn ăn uống bởi sự lành tính và sạch mà nó mang lại. Và bạn có thể sử dụng cho các bữa ăn hàng ngày để cải thiện sức khỏe nhé và chữa trị được một số bệnh như bài viết nếu như bị mắc phải ./.
Ds.CKI. Nguyễn Quốc Trung
Xem thêm: thuocviet.edu.vn
