Thuốc Việt
Loading...
Các thuốc nhuận tràng làm tăng nhu động ruột, đẩy nhanh các chất chứa trong lòng ruột ra ngoài. Chỉ dùng thuốc nhuận tràng khi chắc chắn bị táo bón, tránh quan niệm sai lầm về táo bón dẫn đến lạm dụng thuốc nhuận tràng, có thể gây hậu quả hạ kali huyết.
Táo bón là tình trạng giảm số lần đại tiện dưới 3 lần/tuần, giảm số lượng phân, phân cứng hay cảm giác tống phân không hoàn toàn.
Táo bón có thể do thực phẩm thiếu chất xơ, do dùng thuốc, do ít vận động hay các bệnh lý như tắc ruột, khối u ở ruột, tiểu đường … táo bón không chỉ liên quan đến bệnh lý ở ruột mà còn có mối quan hệ chặc chẽ với hoạt động của gan, mật.
Thuốc nhuận tràng, tẩy xổ đường ruột – gọi chung là thuốc nhuận tẩy – gồm các hợp chất có tác dụng trên ruột non hay ruột già có tác dụng làm mềm phân, giúp đại tiện dễ dàng.
Thuốc nhuận tràng lợi mật có tác dụng kích thích tế bào gan tiết ra mật còn thuốc thông mật có tác dụng giúp mật xuống ruột dễ dàng.
Dựa vào cơ chế tác dụng, người ta chia thành các nhóm sau:
| Nhóm | Phân nhóm | Hoạt chất |
|
Nhuận tràng |
Tạo khối | Methylcellulose, Aspaghula husk, Psyllium |
| Thẩm thấu | Saccharid, Polyethylen glycol, Lactulose, Manitol | |
| Kích thích | Bisacodin, Aloes vera | |
| Làm mềm | Docusat | |
| Làm trơn | Parafin, Glycerin | |
|
Tẩy xổ |
Vô cơ | MgSO4, Na2SO4 |
| Hữu cơ | Phenolphtalein, Anthraquinol, dầu hướng dương | |
|
Điều trị mật |
Lợi mật | Artichaut, Anetholtrithion, Sylimarin, Cyclovalon |
| Thông mật | Sorbitol, Natrisulfat |
Nguyên tắc sử dụng thuốc
- Vấn đề hàng đầu trong điều trị táo bón là vận động thường xuyên để tăng cường trương lực ruột. Điều chỉnh cách thức ăn uống như tăng cung cấp nước, ăn nhiều chất xơ, ưu tiên chất xơ từ trái cây.
- Thuốc đầu tiên nên chọn là nhuận tràng tạo khối hoặc glycerin đặt trực tràng. Nếu không hiệu quả có thể sử dụng diphenylmethan hay anthraquinon liều thấp hoặc muối nhuận tràng.
- Sau một tuần dùng thuốc mà tình trạng táo bón không cải thiện thì nên đến gặp bác sỹ.
- Chống chỉ định chung của nhóm thuốc nhuận tẩy: buồn nôn, ói mửa, đau bụng, tắt nghẽn ruột.
- Không dùng thường xuyên và kéo dài.
- Ở trẻ em táo bón thường do thần kinh vì vậy cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định chọn nhóm thuốc nhuận tẩy.
- Táo bón cấp ưu tiên dùng thuốc nhuận tẩy và thuốc có chứa magne. Dùng thuốc và thụt tháo là biện pháp sau cùng.
- Ở người mang thai tránh dùng thuốc toàn thân như nhuận tẩy kích thích hay các chế phẩm ảnh hưởng hấp thu vitamin. Nên dùng thuốc nhóm nhuận tẩy tạo khối và làm mềm.
- Ở người cao tuổi ưu tiên dùng thuốc đạn glycerin và
Tránh dùng nhóm dầu khoáng ở người nằm tại chỗ vì nguy cơ viêm phổi hít do lipid.Theo thuốc Việt Nam trước khi dùng thuốc nhuận tẩy nên giải quyết khối phân lèn chặt bằng phương pháp cơ học như thụt tháo bằng dung dịch muối tẩy.
Xem thêm: Alphachymotrypsin ; Omeprazol; Levofloxacin; Amoxicillin; Paracetamol
