Thuốc Việt
Loading...
Cây nọc sởi với nhiều tên gọi khác và lạ như là cây cỏ ban, cây điền nhĩ thảo hoặc điền hoàng cơ…Cây có tác dụng chính giải độc rất tốt khi bị lên sởi, làm tiêu cái nọc của bệnh sởi. và còn nhiều tác dụng khác như trị viêm gan vàng da, viêm amidan, cam tích ở trẻ em…
Tên hay và lạ lại có tác dụng hay thực sự đến vậy không?
Hãy cùng Giảng viên Dược Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đi tìm lời giải đáp nhé!
- Náng hoa trắng – Vị thuốc tốt cho người u xơ tuyến tiền liệt
- Cây Đài hái – Vị thuốc quý trong nền y học cổ truyền
- Cây kê huyết đằng – thần dược chữa bệnh cho sức khỏe của bạn
Cây nọc sởi
1. Đặc điểm chung về cây nọc sởi
Cây có tên gọi khác: cây cỏ ban, điền nhĩ thảo, cây cỏ vỏ lúa, điền hoàng cơ,Châm hương….
Tên khoa học: Hypericum japonicum Thunb. – Hypericaceae Họ: Ban
1.1. Mô tả thực vật cây nọc sởi
Theo giảng viên Cao đẳng Y dược TPHCM nọc sởi là một loại cỏ nhỏ, ó thân nhỏ, nhẵn mang nhiều cành, cao chừng 10-20cm, rất mảnh mai,mềm mại
Lá bầu dục, không có cuống, có những điểm chấm nhỏ trên phiến lá, soi lên sáng lại càng rõ. Phiến lá dài và nhỏ, dài từ 7 – 10mm, rộng từ 3-5mm.
Hoa màu vàng nhỏ mọc đơn độc ở kẽ lá,có cuống dài từ 4 -5mm. Lá bắc và lá đài hoa nhẵn khác loài Hypericum nepalense.
Quả nang hình trứng, dài 4mm.
Hạt có hình trụ, hơi thon dài 1mm có vạch dọc,
1.2. Phân bố
Cây nọc sởi là cây mọc hoang khắp nơi ở vùng Quảng Tây, Trung Quốc, các nước thuộc vùng nhiệt đới, á nhiệt đới và ở Việt Nam,
Ở nước ta, có thể gặp loại thảo dược này ở vùng đất hơi ẩm. ruộng mạ, ruộng bỏ hoang,
Mùa xuân cây con phát triển, nở hoa vào mùa hạ, sang thu đông lại lụi hết.
2. Bộ phận dùng – chế biến:
Cây nọc sởi được người dân nước ta và ở trên thế giới đều được sử dụng làm thuốc
Phần được dùng làm dược liệu là cả cây. dùng tươi, hoặc phơi sấy khô.
3. Thành phần hóa học
Toàn thân cây dược liệu đều có chứa sarotranol, isojacareubin.
4. Tác dụng của cây nọc sởi
*Theo y học dân tộc: cây nọc sởi có vị đắng, ngọt, tính mát hoặc bình.
Quy vào 3 kinh tâm, can, thận
Tác dụng: Giúp thanh lợi thấp nhiệt, giảm đau, tán ứ tiêu thũng, lợi tiểu.
5. Công dụng Cây nọc sởi chữa bệnh gì?
Ở nước ta, theo kinh nghiệm dân gian, cây dược liệu được dùng để trị lên bệnh sởi ở trẻ em, trị viêm gan vàng da, viêm amidan, cam tích ở trẻ em.
Ngoài ra, cũng theo kinh nghiệm dân gian, cây còn có tác dụng tiêu thũng trướng, thanh thấp nhiệt, tiêu hóa kém, đầy hơi, ..
Có thể thu hái toàn cây thảo dược này với tác dụng để giải độc sởi, cần rửa sạch, dùng tươi hoặc phơi khô, để dùng dần cần bảo quản nơi khô ráo.
Người dân Trung Quốc, dùng cây này để chữa trị bệnh viêm gan cấp tính, viêm amidan, viêm ruột thừa, cam tích ở trẻ em
Ở Malaysia, cây nọc sởi dùng chữa sốt rét: vò nát hoặc cây giã nát với gừng đắp ngoài vết thương
6. Các bài thuốc từ cây nọc sởi
1. Giải độc sởi:
Dùng 50g nọc sởi tươi hoặc 20g sấy khô,đem sắc lấy nước, thêm chút đường quấy đều,
uống 2-3 lần/ngày, trước khi ăn,
hoặc phối hợp với Kim ngân hoa 4-6g cùng sắc và uống.
Nếu có sốt kèm theo thì sắc dược liệu này cùng với diếp cá, nhọ nồi đồng lượng.
Nếu ho kèm theo thì phối hợp nọc sởi với 6g cây cóc mẳn, hoặc 6g bách bộ cùng sắc uống.
2. Chữa trị viêm thận cấp tính
Theo tin tức y dược dùng 50g nọc sởi và táo 12g , sắc uống 3 lần/ngày.
3. Chữa trị viêm gan cấp tính:
(có hoặc không kèm vàng da) thì dùng nọc sởi 40g, sắc uống trong ngày.
4. Chữa trị lên sởi ở trẻ em:
Dùng tươi 1 nắm cây dược liệu, sắc nước uống hằng ngày để giải độc; hoặc có thể phối hợp với lá Diếp cá, kim ngân hoa mỗi vị 1 nắm cùng sắc lấy nước uống.
5. Chữa trị mụn nhọt sưng đau, lở loét:
Dùng nấu thành cao dược liệu này, bôi lên những vùng da bị bệnh.
6. Chữa trị ỉa chảy, nôn mửa, kiết lỵ:
Dùng 20g cây nọc sởi, sắc nước uống.
7. Chữa trị viêm niêm mạc miệng
Dùng cây tươi 70g, giã lấy nước, tẩm vào vải gạc rồi thoa, rà miệng trẻ ngày 1 – 2 lần, người lớn có thể ngậm.
8. Chữa trị ngã có tổn thương:
Cây nọc sởi 30g, sắc lấy nước bỏ bã, rồi thêm 50ml rượu nấu sôi chia 2 lần uống. Mặt khác lấy cây tươi rửa sạch, giã nát, cho thêm ít rượu trắng vào bó ngoài vết thương.
9. Điều trị rắn độc cắn:
Dùng cây dược liệu với khoảng 30g, rau má mỡ với 30g, thanh mộc hương 15g. Đem sắc nước pha thêm rượu uống, kết hợp dùng ngoài giã nhuyễn dược liệu thêm chút băng phiến đắp lên vết cắn đã chích mở rộng ra.
10. Chữa trị viêm kết mạc, viêm niêm mạc miệng:
Nọc sởi dùng ngoài dưới dạng nước sắc để rửa,: lấy cây nọc sởi tươi50g, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt, rồi lau rửa vào chỗ viêm, dùng từ 2 -3 lần/ngày
*Cần lưu ý: Người dùng cần phân biệt nọc sởi với cây lưỡi rắn hay còn gọi là cây xương cá.dễ nhầm lẫn
Cây xương cá, cây lưỡi rắn cũng gọi là nọc sởi
Theo giảng viên Cao đẳng Dược nọc sởi là cây dược liệu hoang dại, cũng là cây thuốc quý trong kho tàng cây thuốc Việt trong dân gian nước ta. Dù có rất nhiều công dụng hỗ trợ chữa trị bệnh, nhưng trước khi sử thì ta cần lưu ý, phân biệt cây nọc sởi với cây lưỡi rắn, hay còn gọi là cây xương cá. Tốt nhất là nên thamvấn ý kiến của bác sĩ, dược sĩ chuyên môn trước khi dùng để tránh gây ra những ảnh hưởng không mong muốn cho sức khỏe./.
DsCKI. Nguyễn Quốc Trung
