Thuốc Việt
Loading...
Gấc là một loại quả được biết nhiều ở nước ta, không chỉ ngon mà còn mang lại rất nhiều giá trị dinh dưỡng. Thường thì sau khi ăn chúng ta thường vứt bỏ hạt gấc, vì nghĩ rằng nó không có tác dụng gì cả. Hạt gấc được sử dụng như một vị thuốc. được xem là “thần dược”với những tác dụng tuyệt vời mà nó mang lại cho sức khỏe của con người.
Hãy cùng Giảng viên Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về loại quả và hạt của cây này nhé!
- Bồ Kết – Giải pháp tự nhiên cho sức khỏe và vẻ đẹp toàn diện
- Quả Thanh trà Huế – Vị thuốc từ đặc sản tiến vua
- Tìm hiểu về công dụng hạt đình lịch
Cây và Quả gấc
1. Đặc điểm chung cây gấc:
– Tên gọi khác: Mộc miết; Hạt: mộc miết tử .
– Tên khoa học: Momordica cochinchinensis – thuộc họ bầu bí Cucurbitaceae.
1.1. Mô tả thực vật:
Gấc là dây leo lâu năm, chiều dài từ 8-15 m. Mỗi năm rụng héo 1 lần, nhưng mùa xuân năm sau lại từ gốc mọc ra nhiều thân mới, tiếp tục phát triển.Loại cây Gấc phân ra thành cây cái và cây đực rất rõ ràng..
Hoa có màu vàng nhạt đặc trưng và hoa nó có hoa đực và hoa cái, hoa đực có lá bắc to hơn hoa cái. Mỗi năm hoa chỉ nở một lần sau khoảng thời gian 2 – 3 tháng được trồng và chăm sóc.
Lá xanh mọc so le, thùy khía sâu. Lá cây gấc có hình dáng chân vịt, Phiến lá có đường kính 12-20 cm, đáy lá hình tim, mặt trên xanh lục xám, sờ ráp.
Quả gấc hình bầu dục dài 12-15 cm, đít nhọn,vỏ quả có nhiều gai mềm đỏ đẹp phủ bên ngoài. quả gấc dần thay đổi màu sắc từ xanh, vàng, cam, đỏ khi chín, Trong Quả chứa nhiều hạt, xếp hàng dọc, hạt có mảng đỏ máu bọc quanh, có một lớp vỏ cứng đen.sau khi bóc hết lớp màng đỏ
Hạt gấc dài 20-35 mm, rộng khoảng 20-30 mm. Trong nhân hạt và chứa nhiều dầu.
Mùa quả vào khoảng tháng 9 – 12 hằng năm.
1.2. Phân bố- chế biến:
Nguồn gốc xuất xứ Cây gấc có từ vùng phía nam Trung Quốc và Đông Bắc của Úc.
Với người dân Việt Nam, cây gấc từ lâu đời đã trở thành loại cây rất quen thuộc. được, được làm nguyên liệu cho nhiều món ăn truyền thống và cũng là một trong những vị thuốc chữa bệnh hiệu quả.
Sơ chế: Quả chín bổ ra thu lấy hạt, Hạt đem rửa sạch, sấy hoặc phơi khô cả hạt và màng, bóc lấy màng đỏ, phơi hay sấy khô ở nhiệt độ khoảng 60-70°.
+Chế dạng rượu gấc, dầu gấc.
– Hạt gấc chín rửa sạch, để khô, nướng trên than, đốt cho vỏ ngoài cháy thành than. Dùng dao tách lấy ruột, giã nát, ngâm xâm xấp đều với rượu 40-50 độ. Ngâm Thời gian trên 15 ngày. Rượ Ngâm càng lâu, càng tăng tác dụng .
2. Bộ phận dùng được:
– Theo tin tức y dược hạt có màu đen, hình hơi dẹt, mép có răng cưa, nhiều đường vân lõm, vỏ cứng, giống con ba ba nên có tên gọi là “ mộc miết tử”
3. Thành phần hóa học
Theo tài liệu của cố GS-TS Đỗ Tất lợi:
Hạt Gấc giàu beta-carotene và lycopene. chứa một lượng lớn acid béo từ Hạt và vỏ gấc . Đặc biệt là acid oleic, acid linoleic. palmitic, stearic…
Dầu của nó chứa 5 loại acid béo chính như acid mitoleic. acid myristic, Acid α-linolenic, acid arachidic, acid cis-vaccenic. Ngoài ra còn có acid vanillic, acid syringic. acid caffeic, Acid p-coumaric, …
Thịt quả và màng hạt gấc chứa các Flavonoid như rutin, luteolin, myricetin, quercetin, …
Màng hạt chứa nhiều caroten như β-carotene, γ-carotene, zeaxanthin ,lycopene và β-cryptoxanthin.
4. Tác dụng của hạt gấc
Theo Giảng viên Cao đẳng Dược cho biết: Với nhiều công hiệu tuyệt vời, Hạt gấc là một vị thuốc tốt trong y học. Với bài thuốc kinh nghiệm trong dân gian đã chứng minh rằng tác dụng giảm đau chống viêm, gần như tương tự với mật gấu, Ngoài ra , Dầu gấc cũng có tác dụng tốt .Trong dầu gấc với thành phần chính là chất lycopen, beta-caroten…Với những thành phần này có tác dụng như:
– Hoạt tính kháng ung thư
Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học : chất Lycopen có trong các loại quả có màu đỏ giúp hạn chế sự phát triển các tế bào ung thư. So với cà chua hàm lượng Lycopen trong dầu gấc còn cao gấp 70 lần. Nên có tác dung cữa trị ung thư Dạ dày, trực tràng, đại tràng, phổi….
– Chống khô mắt và mờ mắt:
Ngoài tác dụng chống ung thư thì hoạt chất Lycopen còn chữa trị chống khô mắt, mờ mắt… kết hợp với lượng beta caroten trong gấc cũng giúp giảm tình trạng khô mắt, mờ mắt.
– Kháng viêm
Chiết xuất từ hạt gấc các saponin và chất ức chế chymotrypsin (MCoCI) có tác dụng kháng viêm. Ngoài ra MCoCI còn có tác dụng tăng cường miễn dịch trên các tế bào lách, tế bào bạch cầu trung tính, lympho, tế bào tủy xương và đại thực bào.
– Chống oxy hóa
Với hàm lượng carotenoid cao từ Vỏ gấc và Màng hạt, gồm xanthophylls, lutein, lycopene và βcarotene. Xanthophyll được dùng trong các bệnh lý về mắt. Do có lượng carotenoid cao và tốt nên có khả năng chống oxy hóa tốt hơn. Ngoài ra các carotenoid còn có thể ngừa được ung thư.
– Đẹp da, ngăn ngừa nếp nhăn:
trong dầu gấc chứa hoạt chất Curcumin, được biết là một chất chống oxy hóa, chống lão hóa nó có tác dụng làm mờ tàn nhang, ngăn ngừa sự hình thành các nếp nhăn, giúp cho da hồng hào, chống rụng tóc,giúp mau chóng mọc tóc…
Chữa đau nhức xương khớp, tụ máu bầm từ Rượu ngâm từ hạt gấc có tác dụng tốt
*Theo y học cổ truyền
Hạt của quả gấc có vị đắng, tính ngọt, hơi độc. Quy vào 3 kinh can, tỳ, vị.
1.Chữa trị Đau khớp, vết sưng tây, tụ máu:
Dùng bông gạc tẩm rượu gấc cho ướt rồi đắp lên chỗ đau băng lại trong ~ 30 phút.
2.Chữa Trĩ, lòi dom: Hạt gấc giã nát, trộn gấm ăn, gói bằng vải đắp vào hậu môn.
Sau 4-6 giờ thay thuốc 1 lần.
3.Sưng vú: Rượu gấc bôi đi bôi lại liên tục, cứ khô lại thì bôi lại nhanh khỏi.
rượu gấc, ngậm 1 ngụm, sau khoảng 30 phút rồi nhổ, Ngày 2 lần sáng và chiều.
Không được nuốt vì rượ hạt gấc có độc.
5. Lưu ý khi sử dụng:
Vì trong hạt gấc có độc, chỉ nên dùng hạt gấc, dầu gấc, rượu gấc bôi ngoài da, các vết thương hở.
Dùng ngoài, rượu hạt gấc có tác dụng không thua kém mật gấu.
Theo giảng viên Cao đẳng Y dược TPHCM cho biết: Hạt gấc rất tốt cho sức khoẻ, là một vị thuốc tốt để chữa trị chứng bệnh. như chứng đau khớp, đau do chấn thương, đau nhức răng,.. Đặc biệt, hiện nay nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra hạt này có triển vọng trong điều trị ung thư trong tương lai. Và màng hạt gấc được dùng để làm thành dầu gấc với rất nhiều lợi ích tuyệt vời. Nhưng Lưu ý các chế phẩm từ hạt gấc, để tránh ngộ độc chỉ nên dùng ngoài, không dùng đường uống.
Hi vọng thông tin bài viết trên đem lại điều bổ ích cho quý độc giả./.
DsCKI. Nguyễn Quốc Trung
XEM THÊM: THUOCVIET.EDU.VN
Bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo Bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo Bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo Bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo Bác sĩ Phùng Mạnh Cường Bác sĩ Phùng Mạnh Cường
