Thuốc Việt
Loading...
Kê huyết đằng, từ thời xa xưa đã được biết đến là một vị thuốc quý có tác dụng giảm đau nhức, chữa các tổn thương, chấn thương do té ngã, làm mạnh gân xương… Tác dụng chữa bệnh của vị thuốc này được công nhận bởi cả trong y học cổ truyền và y học hiện đại.
Vậy tác dụng của nó có thực sự như vậy không? Hãy cùng Giảng viên dược Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đi tìm lời giải đáp nhé!
- Cẩu tích – Vị thuốc quý trong Y học cổ truyền và những công dụng bất ngờ
- Vị thuốc Trạch tả – Đặc điểm và những ứng dụng trong điều trị
- Vị thuốc Tỳ giải – Đặc điểm và những ứng dụng trong điều trị
Hoa và Cây cỏ máu ( Kê huyết đằng)
1. Đặc điểm chung cây Kê huyết đằng:
Tên gọi khác: Dây cỏ máu, Dây máu người, Hồng đằng, huyết long đằng, …
Tên khoa học: Spatholobus harmandii Gagnep – Fabaceae thuộc họ Đậu
1.1. Đặc điểm thực vật:
Theo giảng viên Cao đẳng Y dược TPHCM cho biết: Là dạng dây leo, kích thước lớn và thân gỗ. Thân có lớp vỏ ngoài màu nâu nhạt và hơi thô ráp dài đến 7-10 mét và có đường kính 3-4 cm, hình trụ tròn, hơi dẹt. Sở dĩ có tên là cây cỏ máu là vì khi chặt, cắt thân cây sẽ thấy dòng nhựa màu đỏ tương tự như màu máu chảy ra, có lông tơ mịn từ thân và lá non
Lá kép, gồm 3 -9 lá chét hình trứng, lá mặt trên màu xanh đậm bóng, lá mặt dưới màu nhạt hơn.
Hoa đơn tính, mọc thành chàng và có màu tím, mọc ra từ các kẻ lá, phần cuống nhỏ, phủ lông mịn bên ngoài,. Cây ra quả vào tháng 9 – 10 hàng năm,
Quả loại đậu hình trứng dài 7 – 12mm, có màu lam đen khi chín, có 3-6 hạt
1.2. Phân bố
Cây được phân bố phổ biến ở một số quốc gia như Trung Quốc, Lào.
Tại Việt Nam nước ta, cây cỏ máu được tìm thấy nhiều ở các vùng rừng núi độ cao trên 800m, hoặc ven bờ sông, bờ suối. như: Cao Bằng, Bắc Kạn, Hòa Bình, Lạng Sơn, …
2. Bộ phận dùng – Cách thu hái – chế biến dược liệu
Là Thân (dây) của cây cỏ máu
Thường được thu hoạch quanh năm, nhiều nhất từ tháng 8 – 10. chọn những thân cây có phần vỏ màu vàng,min , rắn chắc và tươi để thu hái trước.
Thu hái: Có 2 cách sơ chế dược liệu sau hiện nay:
Dạng tươi: Sau khi thu hái về thân cây về cắt bỏ hết lá cành, rửa sạch, thái thành những phiến mỏng và có thể dùng được ngay;
Dạng khô: Trước khi phơi khô, cần ngâm nước dược liệu trong 1-2 giờ với thân nhỏ, còn thân to ngâm trong 3 ngày liền. Rồi vớt ra, rửa sạch, thái mỏng. đem phơi nắng làm khô hay đem sấy khô dược liệu.
Bảo quản: Để bảo quản tốt rất không bị nấm mốc xâm nhập gây hư hỏng.
Dược liệu Kê huyết đằng
3. Thành phần hóa học:
– Thân cây, có những hoạt chất như Beta Sitosterol, Daucosterol, 5-Alpha-Stigmastan-3-Beta, 9-Methoxy Coumestrol, Milletol, Medicagol, Epicatechin, nhựa, 4-tetrahydroxy chalcone, Protocatechuic acid, Licochalcone, Friedelan-3-Alpha-Ol…;
– Rễ, vỏ và hạt cây có chứa chất nhựa, Glucozit, Tanin và một số hợp chất khác.
4. Tác dụng:
*Tác dụng theo Y học Cổ truyền:
Theo giảng viên Cao đẳng Dược vị thuốc kê huyết đằng sẽ quy vào 3 kinh là Can, Thận và Tỳ.
Tác dụng: Làm bền chắc gân xương, Chỉ thống, thông kinh hoạt lạc, lợi huyết, thư cân, hành huyết, táo vị;
Chủ trị: Cơ thể mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, thiếu máu, hư lao, đau lưng, mỏi gối, kinh nguyệt rối loạn, khí huyết hư, thiếu máu não, cơ thể suy nhược, đau dạ dày, ra mồ hôi trộm hoặc dùng cho phụ nữ sau sinh bị thiếu máu, da xấu và kém sắc.
* Tác dụng theo Y học hiện đại:
Cây có tác động lên hệ tim mạch, hệ thần kinh trung ương, Ngoài ra, có đặc tính kháng viêm và khả năng chuyển hóa phosphate. Cụ thể như sau:
– Kháng viêm: Kết quả thử nghiệm trên chuột thấy vị thuốc này có tác dụng làm giảm viêm khớp gây ra bởi formaldehyde.
– Tác dụng đối với hệ tim mạch: Nước sắc dược liệu ức chế lên tim ếch và hạ huyết áp ở chó.
– Đối với hệ thần kinh trung ương: Thử nghiệm Tiêm dịch chiết dược liệu vào màng bụng chuột thấy có tác dụng giảm đau và an thần.
– Trên sự chuyển hóa Phosphate: Thử nghiệm trên chuột nhắt thấy vị thuốc dược liệu này có tác dụng làm tăng sự chuyển hóa Phosphate trên thận và tử cung chuột.
– Độc tính: Với liều lượng tương đương 4,25g/kg Tiêm tĩnh mạch vào súc vật sẽ gây chết.
5. Công dụng Cây cỏ máu chữa bệnh gì?
1. Viêm khớp dạng thấp
Kê huyết đằng, cây cứt lợn, rễ vòi voi và cây khúc khắc mỗi vị 16g;
Ngưu tất, Địa hoàng mỗi vị 12g;
Rễ cà gai leo, hồng trúc, cây đơn châu chấu và rễ cúc ảo mỗi vị 10g.
Đem sắc uống mỗi 1 lần/ngày
2. Thiếu máu, bệnh hư lao
Kê huyết đằng 200-300g
Đem tán nhỏ dược liệu, ngâm cùng 1 lít rượu. trong 7-10 rồi dùng sẽ mang lại hiệu quả tốt.
Uống 2 lần/ngày, mỗi lần 25ml.
3. Đau lưng, mỏi gối
Cây cỏ máu, Tục đoạn mỗi vị 16g, Hương thảo ,Cẩu tích, Dây đau xương 12g.
Đăm sắc uống.
4. Chữa trị kinh nguyệt không đều, khí huyết hư, thiếu máu não, mệt mỏi, chóng mặt, hoa mặt
Theo tin tức y dược cây cỏ máu, Ích mẫu mỗi vị 16g, Nghệ ,Đào nhân, Xuyên khung mỗi vị 8g, Sinh địa 12g.
Đem sắc uống. Uống mỗi ngày 1 thang
5. Bệnh đau lưng
cây cỏ máu, củ kim cang, rễ trinh nữ và cườm thảo16g mỗi vị, cùng ngưu tất nam 12g, quế chi 8g, cây bao kim và 6g trần bì.
Đem sắc uống mỗi ngày 1 thang kết hợp chế độ nghỉ ngơi và tập luyện dưỡng sinh phù hợp
6. Bệnh đau thần kinh tọa
Kê huyết đằng 20g, cỏ xước rễ lớn, thoát hạch nhân, hồng hoa và khương hoàng mỗi vị 12g, hạn liên thảo 10g và cam thảo 4g.
Sắc uống 1 thang/ngày với 400ml nước trong 20 phút, Uống 2 lần mỗi ngày.
6. Lưu ý khi sử dụng cây cỏ máu
– Cây cỏ máu có thể gây động thai, nên phụ nữ mang thai tuyệt đối không được sử dụng;
– Người lớn, Trẻ em, có cơ địa dị ứng hoặc quá mẫn với dược liệu cây này cũng không nên dùng;
– Đây là vị thuốc tính ấm, do đó nếu dùng lâu ngày với liều cao có thể gây táo bón, khô họng, khô miệng, nóng trong người.
– Theo Đông Dược Học Thiết Yếu, người huyết không hư, thiên về huyết ứ, khí trệ không nên dùng.
– Người bệnh cần dùng đúng liều lượng được hướng dẫn của thầy thuốc y Bác sĩ.
Bài viết trên đã giúp các bạn hiểu về Kê huyết đằng, một vị thuốc quý trong kho tàng thuốc Nam. Là vị thuốc nam quý có nhiều tác dụng – công dụng và cách sử dụng đa dạng. Tuy nhiên, người dùng phải có sự tham vấn từ y Bác sĩ trước khi sử dụng./.
DsCKI. Nguyễn Quốc Trung
XEM THÊM: THUOCVIET.EDU.VN
